We lopen samen door het parkje bij de Dilgt, mijn moeder en ik. ‘Een twee drie vier, hoedje van papier,’ zingen we, en mijn moeder bedenkt een variant: ‘Een twee drie vier, hoedje hier, hoedje daar.’ We lopen arm in arm, hand in hand, en mijn moeder staat af en toe stil om een blaadje te pakken, of een veertje. ‘We hebben het een beetje koud, hola holie,’ zingt ze tegen twee mensen die we tegenkomen. Twee weken geleden is ze opgenomen, nee – niet opgenomen, maar verhuisd. Het is niet onverwacht, maar het is verschrikkelijk en verdrietig. Alzheimer is een verwoestende ziekte die je hersenen van binnenuit uitholt tot er niks meer over is van wie je was, tot er geen woorden meer zijn, tot er alleen nog maar stilte en leegte is. Mijn moeder was geen fantastische huisvrouw. Ze was niet zoals de andere moeders. We aten altijd te laat, ze hield niet zo van schoonmaken en in de bijkeuken stond een berg was te wachten op betere tijden. Maar ze was freelance journaliste, ze had in Frankrijk gewoond, ze schreef reisreportages en gedichten, ze speelde piano, ze was vrolijk en avontuurlijk, ze las altijd, en als mijn vader na zijn werk thuiskwam, werd er eerst uitgebreid koffiegedronken. Als ik in bed lag, hoorde ik mijn vader en haar hard lachen. Dan las ze stukjes voor uit de krant, slecht geschreven zinnen (‘hoor hier!’), of ze waren samen een slagzin aan het bedenken voor een of andere wedstrijd. Ze deed onder allerlei namen mee, zodat ze zou weten met welke slagzin ze welke prijs gewonnen had. Is ze er nog, daarbinnen, onder al die eiwitafzettingen in haar hersenen? De laatste herinneringen waren die uit de oorlog. De Duitse soldaten die waren ingekwartierd, en van wie er een naar de kerk kwam. De buurjongen die achter de schotten op zolder onderdook tijdens een razzia. Ze praat er niet meer over. Stille nacht, zingen we, en de Heer is mijn herder, en Twee emmertjes water halen. ‘Zeven plus vijf?’ vraag ik. ‘Twaalf,’ zegt ze. ‘Drie plus vier?’ ‘Zeven.’ Ze denkt er niet bij na. De dingen die ooit geautomatiseerd zijn, blijven het langst.

Mijn moeder en ik, we lijken zoveel op elkaar dat ik op sommige foto’s niet kan zien of zij het is of dat ik het ben.